– Mimo pandemii w ostrowskiej gospodarce komunalnej, nie zwalniamy tempa. Co więcej, w tych nowych realiach zarówno sprawność bieżących usług jak i duże inwestycje komunalne nabierają jeszcze większego znaczenia dla życia miasta i całej lokalnej społeczności – podkreśla Bartosz Ziółkowski, prezes ostrowskiego Centrum Rozwoju Komunalnego.
W ostatnich miesiącach – mimo pandemii koronawirusa – wiele działo się w ostrowskiej gospodarce komunalnej. Pozyskano wielomilionowe dotacje zewnętrzne, podpisano umowy na kolejne duże inwestycje. Które z działań sfery komunalnej są obecnie najważniejsze dla naszego miasta?
– Zapewnienie ciągłości podstawowych usług komunalnych to minimum, które dzięki wiedzy i zaangażowaniu kompetentnych pracowników komunalnych udało się w Ostrowie osiągnąć. Sprzyja temu również spójny holdingowy model ostrowskiej gospodarki komunalnej. Pomimo trudności i ograniczeń związanych z pandemią podstawowe usługi komunalne dla mieszkańców jak stała dostawa wody i ciepła czy funkcjonowanie publicznej komunikacji ani przez moment nie były i nie są zagrożone. Przez ostatnie miesiące wyszliśmy jednak z założenia, że obecna szczególna rzeczywistość to tym bardziej nie czas na bierność i przeczekanie, ale czas na aktywne działania i podejmowanie kolejnych nowych inicjatyw. To także w gospodarce komunalnej czas na odważne ofensywne decyzje i dalsze ambitne projekty.
Jako ostrowski sektor komunalny skupiony w Grupie Kapitałowej Centrum Rozwoju Komunalnego aktywnie, a nawet z wyprzedzeniem, włączamy się w dążenie do neutralności klimatycznej Polski i Europy. Aby w przyszłości osiągnąć tą neutralność klimatyczną, trzeba już dziś na nowo przemyśleć funkcjonowanie miast. Szukać odpowiedzi na pytania, w jaki sposób zapewnić potrzeby energetyczne miast, wymagania transportowe, w jaki sposób skorzystać z nowoczesnych technologii, jak skonstruować gospodarkę obiegu zamkniętego, aby osiągnąć cel wytyczony przez „Porozumienie paryskie” i Europejski Zielony Ład. Merytoryczne opinie Parlamentu Europejskiego wskazują, że aby wdrożyć ambitne cele w zakresie ochrony klimatu i transformacji energetycznej konieczne jest szerokie zaangażowanie władz regionalnych i lokalnych, ponieważ mogą one najskuteczniej realizować inicjatywy i oczekiwania obywateli i przedsiębiorstw. To właśnie na poziomie lokalnym znajdują się ważne narzędzia stymulowania zmian w dziedzinie klimatu oraz energii aktywnej i pasywnej. Ostrów Wielkopolski pod kierunkiem prezydent Beaty Klimek, szczególnie poprzez Grupę Kapitałową Centrum Rozwoju Komunalnego, już aktywnie i odważnie podejmuje lokalne inicjatywy i własne przedsięwzięcia w tym zakresie. Już dziś dbamy o to, aby czekająca nas wszystkich transformacja klimatyczno-energetyczna była sprawiedliwa i sprzyjała włączeniu społecznemu. Od przyszłości naszej planety zależy także przyszłość kolejnych pokoleń mieszkańców Ostrowa Wielkopolskiego.
Dlatego konsekwentnie kontynuujemy proces dekarbonizacji miasta, czyli odejścia od węgla na rzecz innych źródeł energii. Nasz ostrowski system ciepłowniczy od 2019 roku jest już efektywny energetycznie. W ostatnich miesiącach na jego dalszy rozwój pozyskaliśmy z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej łącznie ponad 16 milionów bezzwrotnego dofinansowania. W najbliższych 3 latach w rozwój ostrowskiej sieci ciepłowniczej oraz alternatywne źródła energii zainwestujemy ponad 40 milionów złotych.
Z kolei w ramach największego w historii Grupy Kapitałowej CRK projektu unijnego o wartości 80 milionów złotych związanego z uporządkowaniem ostrowskiej gospodarki wodno-ściekowej realizujemy najszerszą renowację miejskiej sieci kanalizacyjnej w historii Ostrowa. Modernizujemy również stację uzdatniania wody, a oczyszczalnię ścieków unowocześniamy o instalację osuszania osadów.
Kontynuujemy komunalne inwestycje mieszkaniowe w ramach rozwiniętego i zintensyfikowanego z inicjatywy prezydent Beaty Klimek Ostrowskiego Przyjaznego Programu dla Systematycznych, który cieszy się dużym uznaniem i zainteresowaniem mieszkańców. Aktualnie kończymy proces inwestycyjny budowy 2 kolejnych bloków, a klucze do 32 nowych mieszkań przekażemy ostrowianom jeszcze w tym roku przed Świętami Bożego Narodzenia.
A już na początku września wprowadziliśmy na ostrowskie ulice 6 nowych miejskich autobusów elektrycznych – to z kolei ostatni element wielowymiarowego projektu unowocześnienia transportu miejskiego Ostrowa Wielkopolskiego i działań niskoemisyjnych zrealizowanego z pozyskaną ponad 30 milionową dotacją z funduszy europejskich. Dziś po ostrowskich ulicach jeździ już 10 zeroemisyjnych nowoczesnych „elektryków”, a dzięki temu, że są one ładowane naszą własną zieloną energią, produkowaną w GK CRK, w ostrowskim sektorze komunalnym pozostaje ponad milion złotych oszczędności rocznie.
Właśnie ten innowacyjny w skali kraju ostrowski system ekologicznej elektromobilności wprowadzony w 2018 roku był pierwszym zrealizowanym elementem Ostrowskiego Rynku Energetycznego. Z kolei w 2019 roku w Ostrowie powstała pierwsza w Polsce miejska sieć ekologicznej energii dla przedsiębiorców, a obecnie w październiku 2020 roku doprowadzono instalację ostrowskiej zielonej energii do gniazdek pierwszych mieszkańców. Jakie kolejne kamienie milowe i kierunki rozwoju planuje się dla projektu ORE?
-Rzeczywiście, posiadanie własnego źródła wytwarzania ekologicznej energii jak i ponad 20 km własnych sieci energetycznych jest ogólnopolskim pozytywnym ewenementem i ogromnym handicapem Grupy Kapitałowej Centrum Rozwoju Komunalnego w budowie tak innowacyjnego i pionierskiego projektu, jakim jest Ostrowski Rynek Energetyczny. W dzisiejszych czasach dużej konkurencji – nie tylko gospodarczej, ale i terytorialnej – każde miasto musi mieć pomysł na siebie i budować swój wyróżnik w oparciu o własne zasoby i potencjał. Warto więc, mieć wyobrażenie Ostrowa Wielkopolskiego w przyszłości, uwzględniające nasze potrzeby, dążenia i aspiracje. Naszą wizją jest energetyczny Ostrów Wielkopolski – Miasto z energią, z własną energią, z zieloną energią! Dążymy do samowystarczalności energetycznej miasta, bo jako lokalny samorząd, sektor komunalny, przedsiębiorcy i mieszkańcy nie chcemy płacić rachunków za energię do Gdańska czy Warszawy.
Chcemy, by pieniądze ostrowian wydawane na energię pozostawały w naszym mieście i tworzyły potencjał inwestycyjny i gospodarczy Ostrowa Wielkopolskiego.
Nie musimy oglądać się na innych czy czekać na korzystne okoliczności czy wsparcie zewnętrzne. Wystarczy wykorzystanie własnych zasobów i lokalnych możliwości. Zatrzymanie wypływu kapitału finansowego z miasta na koszty energii to jeden z najważniejszych celów ORE i jednocześnie ogromny potencjał lokalnego rozwoju. Analizy wskazują, że obecnie z naszego miasta wypływają dziesiątki, a nawet setki milionów złotych na energię rocznie. Warto odważnie i aktywnie walczyć o to, aby chociaż część tych środków pozostawała na lokalnym rynku gospodarczym. To te środki w ramach ponownego wykorzystania w lokalnym obiegu mogą być przeznaczone na nowe ostrowskie inwestycje, lokalne tarcze pomocowe dla przedsiębiorców czy inicjatywy społeczne, jak np. granty dla dzieci i młodzieży.
Już dziś Ostrowski Rynek Energetyczny to nie tylko kilometry sieci i instalacji, ale wielka lokalna społeczność energetyczna. Ogromnie cieszy, że obok współpracy z przedsiębiorcami, udało się już doprowadzić ostrowską zieloną energię do gniazdek pierwszych mieszkańców. To rzeczywiście kolejny przełomowy krok i skuteczna realizacja naszych założeń z 2018 roku. Należy jednak mieć świadomość, że produkcja, dystrybucja i sprzedaż własnej energii przedsiębiorcom i pierwszym mieszkańcom – choć szczególnie innowacyjny i spektakularny – to tylko jeden z elementów całego wielowymiarowego przedsięwzięcia. Tym bardziej, że w obszarze sprzedaży własnej, w dodatku ekologicznej, miejskiej energii mieszkańcom miasta jesteśmy absolutnym pionierem nie tylko w skali Polski, ale i Europy. Stąd to wyzwanie długofalowe, realizowane w bardzo złożonych uwarunkowaniach prawnych, ekonomicznych, gospodarczych i infrastrukturalnych. Naszymi odważnymi i ambitnymi działaniami przecieramy niełatwe szlaki i z całą pewnością to droga wieloletnia i skomplikowana.
Dlatego w projekcie ORE równie znaczące są inne kluczowe wyzwania na przyszłość, takie jak stworzenie wirtualnego systemu energetycznego i integracja rozproszonych lokalnych źródeł energii w tzw. „wirtualną elektrownię” oraz zarządzanie systemem energetycznym dla całej społeczności ORE, w skład której wchodzi nie tylko miejski samorząd i sektor komunalny, ale również lokalni przedsiębiorcy, zarówno jako wytwórcy i odbiorcy energii.
W bieżącej sferze działalności operacyjnej dzięki eksperckiej roli naszej specjalistycznej spółki CRK Energia udało się tak zaplanować i przygotować wspólny miejski przetarg na energię elektryczną, że budżet miasta zaoszczędził w ten sposób w tym roku kilkaset tysięcy złotych, które można było przeznaczyć na dodatkową pulę dotacji dla mieszkańców na wymianę źródeł ciepła na ekologiczne.
Niezwykle ważnymi elementami dalszego rozwoju Ostrowskiego Rynku Energetycznego są inwestycje w odnawialne źródła energii oraz największe inwestycje komunalne, takie jak biogazownia i elektrociepłownia na paliwa alternatywne i biomasę, będące ostatnim elementem prowadzącym do domknięcia systemu gospodarki obiegu zamkniętego w naszym mieście według nowoczesnych światowych i europejskich trendów. I to są kluczowe wyzwania na przyszłość.
Centrum Rozwoju Komunalnego już kilka miesięcy temu opracowało koncepcyjne założenia ewentualnej budowy w Ostrowie Wielkopolskim właśnie elektrociepłowni i biogazowni. Na jakim etapie są obecnie losy tych inwestycji?
-Potencjalna budowa elektrociepłowni na paliwa alternatywne i biomasę oraz biogazowni w Ostrowie Wielkopolskim to duże wyzwania, o typowo branżowym i specjalistycznym charakterze. Te największe inwestycje komunalne w historii miasta, jeśli mają mieć możliwość realizacji, wymagają konsensusu merytorycznego, społecznego i politycznego. My, jako Centrum Rozwoju Komunalnego – z racji naszej istoty i roli – mamy obowiązek patrzeć dalej i szerzej oraz pracować nad branżowymi rozwiązaniami, przewidując potrzeby miejskiej gospodarki komunalnej, także na kilka lat do przodu i w długofalowej perspektywie. Wypracowana w toku wielomiesięcznych merytorycznych prac i pogłębionych analiz koncepcja elektrociepłowni na paliwa alternatywne i biogazowni to poważna branżowa propozycja dla Ostrowa Wielkopolskiego. Podjęcie jej realizacji wymaga jednak zgody, akceptacji i wspólnej odpowiedzialności lokalnego społeczeństwa, organizacji pozarządowych, lokalnych środowisk i działaczy ekologicznych, najbardziej zainteresowanych Rad Osiedli, czy wreszcie lokalnych sił politycznych i klubów w Radzie Miejskiej.
Dlatego w najbliższym czasie planujemy przeprowadzić otwarte i szerokie konsultacje społeczne z mieszkańcami, ekspertami i wszystkimi zainteresowanymi środowiskami, które będą odpowiednią formą poważnej i merytorycznej dyskusji w tej ważnej sprawie i próbą wspólnej odpowiedzi na pytanie, czy lokalna społeczność Ostrowa Wielkopolskiego chce tego rodzaju inwestycji w naszym mieście.
Absolutnie nie chcemy i nie zamierzamy robić czegokolwiek wbrew woli ostrowian. Konsultacje społeczne wypracowanej branżowo koncepcji będą mieć charakter intencyjny z pytaniem „Czy Ostrów Wielkopolski potrzebuje elektrociepłowni na paliwa alternatywne i biomasę oraz biogazowni?”. W ten sposób stworzymy optymalną, ogólnodostępną dla wszystkich, formę i czas na dyskusję o szczegółowych rozwiązaniach, wszystkie pytania i wymianę argumentów związanych z koncepcją tych inwestycji. Nasze miasto potrzebuje takiej wspólnej odpowiedzialnej dyskusji.
W ostatnim czasie znów sporo mówi się o sytuacji finansowej miejskich spółek komunalnych. Jak ona obecnie wygląda, szczególnie w kontekście skutków ekonomicznych pandemii?
-Sytuacja finansowa komunalnej Grupy Kapitałowej Centrum Rozwoju Komunalnego jest dobra i właściwa jak na obecne okoliczności. Naszą rolą nie jest maksymalizowanie zysku kosztem mieszkańców poprzez podnoszenie cen, ale optymalna realizacja misji publicznej i usług komunalnych dla lokalnej społeczności. W teorii spółce miejskiej łatwo wypracować duży zysk finansowy, ale zawsze będzie to kosztem mieszkańców i podniesienia cen, a nie o to chodzi w gospodarce komunalnej miasta.
Jako prezes Centrum Rozwoju Komunalnego, spółki-matki stojącej na czele ostrowskiego holdingu komunalnego, nie zgadzam się i nie pozwolę, by spółki generowały wyniki finansowe kosztem mieszkańców. Nie tędy droga.
Niektórzy politycy czy powierzchowni recenzenci, którzy w ocenie działalności miejskich spółek komunalnych podkreślają tylko ich suchy wynik finansowy nie zdają sobie sprawy, że nawołują w konsekwencji do podwyżek dla mieszkańców. My jednak świadomie nie idziemy i nigdy nie pójdziemy taką drogą maksymalizacji zysku ekonomicznego, bo działalność spółek komunalnych musi być zbalansowana między koniecznym zabezpieczeniem finansowych, infrastrukturalnych i technologicznych warunków ich działania a optymalną i efektywną realizacją usług komunalnych dla ostrowian – co jest i pozostanie priorytetem.
Ponadto na sytuację finansową ostrowskich spółek komunalnych należy patrzeć całościowo w kontekście zrównoważonego rozwoju i spójnego funkcjonowania całego holdingu, więc najlepszym obiektywnym wskaźnikiem do tego jest sprawozdanie skonsolidowane całej Grupy Kapitałowej Centrum Rozwoju Komunalnego. Wycinkowa ocena wyników finansowych pojedynczych spółek komunalnych nie daje pełnego obrazu rzeczywistego stanu, tym bardziej w warunkach pandemii i jej skutków finansowych, także dla sektora komunalnego. W tym kontekście właśnie ostrowski model gospodarki komunalnej w formie holdingu i wspólnej Grupy Kapitałowej raz jeszcze okazał się atutem, bo nawet gdy z obiektywnych i niezależnych przyczyn pogarsza się kondycja finansowa jednej czy drugiej spółki to potencjał ekonomiczny całej Grupy Kapitałowej gwarantuje pełne bezpieczeństwo finansowe ostrowskiego sektora komunalnego.
Sytuacja jest rzeczywiście dynamiczna, bo w związku z pandemią wszyscy działamy w nowej rzeczywistości. GK CRK ma istotny wkład w Ostrowski Pakiet Pomocowy zainicjowany dla wsparcia lokalnych przedsiębiorców przez prezydent Beatę Klimek. Sam wkład naszej spółki mieszkaniowej – MZGM – związany z nawet 90% obniżką czynszu za komunalne lokale użytkowe czy ulgi dla handlujących na targowiskach ze strony spółki Targowiska Miejskie, to łącznie wsparcie na poziomie kilkuset tysięcy złotych. W tym kontekście stale należy mieć świadomość, że królową nauk – także w odniesieniu do funkcjonowania gospodarki komunalnej – pozostaje matematyka. Zbliżamy się do końca 2020 roku, kolejnego roku finansowego w ostrowskim sektorze komunalnym. Już dziś wiadomo, że wsparcie udzielone przez spółki komunalne mieszkańcom i przedsiębiorcom w ramach Ostrowskiego Pakietu Pomocowego wpłynie na ich wyniki finansowe za ten kolejny rok. Bo ulgi i preferencje wprowadzone w związku z pandemią koronawirusa – choć w obecnej nadzwyczajnej sytuacji w pełni zasadne i potrzebne – z drugiej strony pozbawiają spółki dotychczasowych wpływów i dochodów. Taka świadomość jest warunkiem obiektywnej oceny.
Nasze decyzje finansowe w ostrowskim sektorze komunalnym są jednak całkowicie świadome, przemyślane i jednoznaczne. Z pełnym przekonaniem, priorytetem jest pomoc przedsiębiorcom i mieszkańcom w tej szczególnej sytuacji. Wsparcie ludzi i lokalnych firm jest dla nas zdecydowanie ważniejsze niż kartka papieru czy excelowski arkusz kalkulacyjny z suchym liczbowym wynikiem ekonomicznym spółki, nawet jeśli staje się to pretekstem do politycznych i medialnych ataków na niektóre pojedyncze spółki komunalne.
Co więcej, taką wizję funkcjonowania ostrowskiej gospodarki komunalnej konsekwentnie realizujemy od kilku lat. Zgodnie z polityką właścicielską prezydent Beaty Klimek oraz Strategią Centrum Rozwoju Komunalnego odeszliśmy od liberalnej polityki komunalnej na rzecz jej społecznego wymiaru. Celem i wyznacznikiem działalności spółek komunalnych nie jest dla nas maksymalizacja ich zysku finansowego, tylko zrównoważony rozwój i spójne funkcjonowanie całej miejskiej gospodarki komunalnej. Stawiamy na optymalny model pomiędzy bezpiecznym wynikiem finansowym całej Grupy Kapitałowej, a szczególnie ważnym czynnikiem społecznym oraz nowymi wyzwaniami inwestycyjnymi i rozwojowymi, również tymi innowacyjnymi i długofalowymi, jak w sferze lokalnej ekologicznej energetyki, elektromobilności, gospodarki wodno-kanalizacyjnej czy komunalnym mieszkalnictwie. Patrzymy szerzej i kompleksowo, na cały sektor komunalny skupiony we wspólnej holdingowej Grupie Kapitałowej, stawiając na rolę usługową dla miejskiego samorządu i całej lokalnej społeczności. Bo miasto jest całością!
Jednak branżowe działania Centrum Rozwoju Komunalnego w ostatnich miesiącach nie zamykają się tylko w obrębie miasta, ale oddziałują pozytywnie również na cały region, powiat i województwo, mając także wymiar ogólnopolski. Jakie są cele tego szerszego działania, również we współpracy z innymi instytucjami?
-To również kolejny element szerszego, całościowego i długofalowego spojrzenia oraz ważnej sektorowej współpracy przy realizacji poszczególnych zadań i przedsięwzięć. Ostrów Wielkopolski jest pierwszym miastem w kraju, a Centrum Rozwoju Komunalnego pierwszą polską spółką komunalną przyjętą i aktywną w Sieci Wsparcia Krajowej Izby Gospodarczej i Komitetu Gospodarki Miejskiej. W efekcie już podejmujemy wspólne projekty naukowe i ekspercko-szkoleniowe. Na bieżąco współpracujemy z Ministerstwem Klimatu, uczestnicząc w tworzeniu aktów prawnych dotyczących energetyki czy klimatu. Efektem merytorycznej współpracy sektora komunalnego z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej są wielomilionowe dofinansowania dla realizowanych inwestycji. Nasze projekty, takie jak Ostrowski Rynek Energetyczny, decyzją Zarządu i Sejmiku Województwa Wielkopolskiego nabierają kluczowego i priorytetowego znaczenia dla wieloletniego rozwoju całej Wielkopolski.
To wszystko dowody – że im mniej polityki w gospodarce komunalnej – tym lepsze perspektywy i rezultaty dla mieszkańców, a pozytywna i twórcza branżowa współpraca w tej dziedzinie może i powinna przekraczać jakiekolwiek polityczne czy instytucjonalne podziały.
Nasze działania to zatem nie tylko spójne współdziałanie wszystkich spółek wchodzących w skład wspólnej Grupy Kapitałowej CRK, ale także współpraca z instytucjami rządowymi i wojewódzkimi oraz partnerami gospodarczymi i naukowymi. Również w tym trudnym szczególnym czasie działamy razem, bo razem możemy więcej… Więcej dla Ostrowa Wielkopolskiego – Miasta Nowoczesnej Gospodarki Komunalnej.
Wszystkim ostrowianom, naszym mieszkańcom, życzę zdrowia i bezpieczeństwa w obecnej niełatwej rzeczywistości! Zapewniam, że pomimo trudności i ograniczeń związanych z pandemią, robimy i będziemy robić wszystko, aby podstawowe usługi komunalne jak stała dostawa wody i ciepła, odbiór odpadów czy komunikacja publiczna docierały do Was na czas i były pewnikiem i wsparciem w codziennym życiu w naszym wspólnym mieście! Trzymajmy się razem… Pracujemy dla Was, bo ostrowska komunalka nie zwalnia tempa!
